حكومت عراق تصميم جدي خود را براي آزادسازي رمادي گرفته و عزم خود را در اين راستا جزم كرده است. اما متاسفانه در گذشته، ارتش عراق حملات و يورش‌هاي متعددي را در راستاي آزادسازي رمادي انجام داده و در مواردي نيز موفق به تصرف شهر هم شده است ولي در نهايت داعش توانسته شهر را مجدد از ارتش عراق پس بگيرد.

اما اين‌بار طبق اطلاعات و شواهد ميداني موجود ارتش عراق قصد دارد با استفاده از نيروهاي مردمي و بين‌المللي شهر را از داعش پس بگيرد و آن را حفظ كند زيرا تجربه‌هاي گذشته اين نگراني را به وجود آورده است كه ارتش توانايي آزادسازي رمادي را در اختيار دارد اما هيچگاه نتوانست آن را حفظ كند زيرا داعش با قراردادن ماشين‌هاي انتحاري در شهر و مين‌گذاري‌هاي گسترده اجازه ماندن نيروهاي ارتش را در شهر نمي‌داد و دوباره تروريست‌هاي داعش آن را تصرف مي‌كردند. به‌طور كلي نيز بايد گفت شرايط ارتش عراق با گذشته تغيير كرده است. اول اينكه كل ارتش و دولت عراق و همچنين نيروهاي ائتلاف و كشورهاي مختلف اصرار بر آزادي رمادي دارند. دوم اينكه داعش پس از شكست‌هاي مختلفي كه در صحنه ميداني عراق و سوريه داشته، موقعيت گذشته را ندارد و شرايط به نوعي براي شكست داعش فراهم‌تر از گذشته شده است.
 از سوي ديگر ارتش عراق به تكنولوژي‌هاي جديد از جمله ابزارهاي خنثي‌سازي مين و بمب مجهز شده است و نيروهاي عراقي نيز آموزش‌هاي جدي‌تري را براي مبارزه با تروريست‌هاي داعش ديده‌اند و موقعيت خود را نسبت به گذشته تغيير داده و توانايي‌هاي خود را نيز افزايش داده‌اند. در همين حال حضور حشدالشعبي و نيروهاي مختلف مردمي و تا حدي آمادگي بيشتر اهل تسنن براي مبارزه با داعش باعث شده تا نگاه‌ها نسبت به گذشته اميدواركننده‌تر شود.

اما با توجه به تجربه‌هاي تلخ گذشته اين نگراني وجود دارد كه اتفاقاتي مانند گذشته تكرار شود و بايد منتظر بود و ديد كه چه شرايطي در صحنه ميداني و نبرد به وجود مي‌آيد. در گذشته هم وعده داده مي‌شد كه رمادي آزاد شده اما در عمل اتفاق چنداني رخ نمي‌داد. با اين وجود واقعيت اين است كه اگر داعش در شهر رمادي به‌طور كامل شكست بخورد و نيروهاي عراقي نيز بتوانند آن را حفظ كنند ضربه سنگيني به داعش وارد خواهد شد و اين عمليات مي‌تواند به شكست كامل داعش در استان انبار بينجامد زيرا در اين بين نه تنها شهرهاي تحت تسلط داعش سقوط مي‌كند بلكه روحيه تروريست‌هاي داعش نيز سقوط مي‌كند و ارتش عراق هرچه بيشتر مي‌تواند به فكر آزادسازي موصل باشد. اگرچه داعش در گذشته تلاش كرده تا نشان دهد توان حمله دوباره به برخي مناطق را دارد اما با شكست‌هايي كه در نقاط مختلف عراق متحمل شده است، ديگر توانايي گذشته را براي تهاجم به مناطق مختلف عراق ندارد. با اين وجود  اين ‌بار از ارتش عراق تمنا  دارم كه پس از ورود و آزاد‌سازي شهر رمادي بتوانند آن را حفظ و تحت كنترل خود نگه دارند.

روزنامه اعتماد، ستون «نگاه روز»، چهارشنبه 2 دی 1394، سال سیزدهم، شماره 3422، صفحه 6.

«ناظم دباغ» نماينده اقليم كردستان عراق در گفت‌وگو با «اعتماد» گفت: راه نظامي چندين سال است كه نتيجه نداده و پ.ك.ك و كردهاي تركيه به حيات خود ادامه داده‌اند.

شرايط كردهاي تركيه روز به روز سخت‌تر مي‌شود. جنگ بر شهرهاي كردنشين تركيه سايه انداخته و عبور و مرور مردم برخي شهرها دشوار شده است. بر اساس گزارش‌ها بخشي از جمعيت شهرهاي كردنشين تركيه به دليل افزايش حملات هواپيماهاي تركيه در اين مناطق، مجبور به مهاجرت به سمت شهرهاي امن اين كشور شده‌اند. از طرفي به نظر نمي‌رسد كه دولت تركيه قصدي براي كاهش حملات يا مذاكره براي خروج از اين بحران با كردهاي پ.ك.ك باشد. «ناظم دباغ» نماينده اقليم كردستان عراق در ايران نيز با اين نظر موافق است و در گفت‌وگو با «اعتماد» مي‌گويد: معتقد است شرايط براي كردها در تركيه سخت‌تر هم مي‌شود.

نظر شما درباره تعقيب و گريزي كه ميان كردهاي تركيه و ارتش اين كشور به وجود آمده است، چيست؟

متأسفانه حكومت تركيه به جاي اينكه دنبال آرامش و راه‌حل مسالمت‌آميز با كردهاي تركيه باشد فعاليت‌هاي نظامي خود را عليه كردهاي تركيه به‌ شدت افزايش داده و فشار‌ها را روي مردم اين كشور بيش از گذشته كرده است. اگرچه مردم كُرد تركيه و تشكيلات سياسي كُردي و طرفداران آنها قصد دارند تا محاصره را در اين كشور عليه كردها بردارند اما متأسفانه شاهد اين هستيم كه مردم در اين بين آواره و محروم مي‌شوند و اين حملات علاوه بر اين زخمي‌هاي بسياري برجاي گذاشته كه راه درماني چنداني نيز ندارند.

آيا آنكارا فشارها روي كردهاي تركيه را كاهش مي‌دهد؟

به نظرم دولت فشارها را بيشتر خواهد كرد و آن چيزي را كه شروع كرده به راحتي پايان نمي‌دهد. به نظرم حزب عدالت و توسعه شرايطي بحراني را در تركيه به وجود آورده است تا بتواند از اين طريق به حكومت خود ادامه دهد چراكه انتخابات در تركيه نزديك است و اين حزب اميدوار است تا از اين طريق محبوبيت خود را افزايش دهد.

دولت تركيه آيا مي‌تواند از طريق نظامي بر كردهاي تركيه و پ.ك.ك غلبه كند؟

اين موضوع بارها و بارها در طول ساليان مختلف تجربه شده است. راه نظامي چندين سال است كه نتيجه نداده و پ.ك.ك و كردهاي تركيه به حيات خود ادامه داده‌اند. هم حكومت اقليم کردستان عراق و هم كشورهاي مختلف در اتحاديه اروپا نيز به دنبال اين هستند تا طرفين از طريق گفت‌وگو به مسائل خود پايان دهند. دولت تركيه در طول سال‌هاي گذشته با آنها به پاي ميز مذاكره نشست و اگرچه به يك روند صلح رسيدند اما دوباره دولت حملات خود را عليه كردها آغاز كرد.

احمد داوود اوغلو، نخست‌وزير تركيه اعلام كرد كه قصد دارد پ.ك.ك را نابود كند، آيا توان اين كار وجود دارد؟

من يادم مي‌آيد زماني كه رژيم سابق در عراق مستقر بود از اين نوع صحبت‌ها بسيار گفته مي‌شد و اكنون اين نوع صحبت‌هاي آقاي اوغلو من را ياد سخنان مقام‌هاي رژيم سابق عراق انداخت كه در عمل به نتيجه چنداني نرسيد.

پيش‌بيني شما از روند انتخابات آينده تركيه چيست فكر مي‌كنيد در چنين شرايطي آراي كردها كاهش مي‌يابد يا افزايش؟

مسلم است كه در انتخابات آينده در مناطقي كه كردهاي متعصب هستند آراي كردها بيش از پيش افزايش مي‌يابد. در اين انتخابات كردهاي بيشتري هم شركت خواهند كرد.

روزنامه اعتماد، ستون «گفت‌وگوی روز»، شنبه 21 شهریورماه 1394، سال سیزدهم، شماره 3340، صفحه 6. 

ميثم سليماني / به دنبال اعتراض‌هايي كه از حدود يك هفته گذشته در عراق آغاز شده، اكنون بغداد از تغيير گسترده در رأس ساختار حكومت عراق خبر مي‌دهد، اقدامي كه مي‌توان گفت نشان‌دهنده جسارت و ريسك‌پذيري حيدر عبادي، نخست وزير عراق است. «ناظم دباغ» نماينده اقليم كردستان عراق در ايران در گفت‌وگو با «اعتماد» به سوالات مطرح در اين باره چنين پاسخ مي‌دهد:

پس از هفته‌ها اعتراض در بغداد و ساير شهرها، حيدر عبادي، نخست وزير عراق اقدام به تغييرات در بدنه حكومت عراق كرده است، اين اصلاحات را چگونه ارزيابي مي‌كنيد؟

شخصا معتقدم هر كار اصلاحي در حكومت كار خوب و مثبتي است. البته بايد گفت كه نبايد اين اقدام با انگيزه سياسي انجام شود، بلكه بايد سرلوحه كار اصلاحات باشد. در مساله تغييرات در راس حكومت، اگر توافقي بين كل گروه‌هاي سياسي نباشد، كشور را با مشكلات بيشتري مواجه مي‌كند. دولت نبايد پايگاه سياسي مخصوص يك حزب و يك گروه خاص باشد. اين نوع مساله‌ها بايد توافقي ميان همه گروه‌ها باشند. امروز حيدر عبادي بايد به عنوان نخست وزير كل مردم عراق عمل كند و تغييرات در دولت نيز بايد در چنين چارچوبي قرار گيرد. اكنون اصلاحات در عراق ضروري است و عبادي طبق قانون اساسي مي‌تواند از اختيارات قانوني خود استفاده كند. اما نبايد اين كار به شيوه كودتاگونه انجام شود بلكه اينچنين اقدام‌ها به صورت انقلابي، توافقي و اصلاحي انجام شود.

‌اين تغييرات در پاسخ به چه وقايعي رخ مي‌دهد؟

به نظر مي‌آيد اين تغييرات در پاسخ به پيام آقاي سيستاني به دولت در خصوص اصلاحات و اعتراضات مردمي در شهرهاي مختلف عراق بوده است كه خواستار اصلاحات در ساختار دولت هستند. عبادي نيز در واكنش به چنين خواسته‌هايي تصميم گرفت در واكنش به سنگ‌اندازي‌هايي كه عليه او در دولت صورت مي‌گيرد، تغييراتي را انجام دهد. از طرفي برخي به دنبال زمين خوردن عبادي هستند و او را راهنمايي غلط مي‌كنند. ولي عبادي به عنوان نخست‌وزير اگر دستوري را صادر مي‌كند بايد آن را اجرايي كند.

‌واكنش كردهاي عراق نسبت به اين تغييرات چيست؟

اصلاحات در دولت عراق را به تنهايي نمي‌‌توان صورت داد. دولت، براي كل عراق است و همه بايد از تغييراتي كه در كشور صورت مي‌پذيرد راضي باشند و اگر چنين اتفاقي رخ ندهد قطعا به شكست مي‌انجامد.

‌به نظر شما آيا اين تغييرات مي‌تواند مثبت باشد يا خير؟

در ابتدا بايد ببينيم كه هدف از حذف اين پست‌ها چيست. بايد ديد كه آيا دولت مي‌خواهد با چنين اقدامي نقش تعدادي از افراد را در كابينه كمرنگ كند يا گروهي را از حكومت حذف كند. بايد در ابتدا متوجه شويم كه هدف چيست و مساله اصلاحات چگونه پيش خواهد رفت. با اين وجود بايد تاكيد كرد كه فساد در دولت وجود دارد و بايد اصلاحات عمده‌اي در كشور صورت گيرد. اما اكنون اين تغييرات در سطح معاونين است اما تاكنون شاهد هيچ‌گونه تغييراتي در وزارتخانه‌ها نبوديم و هيچ‌گونه اصلاحي در كابينه تاكنون صورت نگرفته است. دولت مدعي است كه با اين اقدام قصد دارد تا هزينه‌هاي خود را كاهش دهد و از نفوذ بيش از اندازه افراد جلوگيري كند. آيا چنين نيازي در وزارتخانه‌ها احساس نمي‌شود.

‌پس احساس شما از اين تغييرات چيست؟

شما اگر يك ساختماني را مي‌خواهيد خراب كنيد و دوباره بسازيد، نياز به اين داريد تا مصالح را نيز براي ساختن آن تهيه كنيد. اكنون دولت اعلام كرده مي‌خواهد اصلاحاتي انجام دهد، اما بايد ديد ابزار و برنامه‌هاي لازم را براي انجام اين اصلاحات در اختيار دارد يا خير و بايد ديد كه به يك توافق كاري با ساير احزاب و گروه‌هاي تاثيرگذار رسيده است يا خير. اينها سوال‌هايي است كه بايد به آن پاسخ داده شود.

‌آيا افرادي كه در اين چند روز به خيابان‌ها آمده بودند از اين تغييرات راضي خواهند شد؟

من چنين احساسي ندارم كه همه از آن راضي مي‌شوند و معتقدم يك طرف راضي مي‌شود و دو طرف ناراضي هستند.

‌منظور شما از اين دو طرف چيست؟

به عنوان مثال آن را عنوان كردم، زيرا در دولت گروه‌هاي مختلف حضور دارند كه نقش بسيار تاثير‌گذاري دارند كه بايد همه آنها در نظر گرفته شوند.

‌آيا عبادي جسارت انجام چنين اصلاحاتي را دارد؟

به هر حال بايد گفت كه عبادي جسارت شروع اين كار را داشته است و بايد ديد كه آن را به پايان خواهد رساند يا خير.

روزنامه اعتماد، بخش «گفت‌وگوی روز»، دوشنبه 19 مردادماه 1394، سال سیزدهم، شماره 3313، صفحه 6. 

ميثم سليماني / يك جرقه كافي بود صلحي كه سال‌ها براي آن تلاش شد از بين برود. روز گذشته پ.ك.ك اعلام كرد كه صلح اين گروه كُرد با دولت تركيه پايان يافته است و دوباره با آنكارا وارد جنگ مي‌شود. تركيه مناطق مختلفي را از گروه پ.ك.ك در عراق مورد هدف قرار داده و رسماً و عملاً به ائتلاف ضد داعش با رهبري آمريكا پيوسته است. اما هنوز تركيه مرز مشخصي را براي مبارزه با تروريسم مشخص نكرده است. بر‌اساس اظهارات داوود اوغلو، نخست وزير تركيه، به نظر مي‌رسد آنكارا در حال حاضر تروريست‌هاي داعش را با كردهاي تركيه يكي مي‌داند، از همين رو با آقاي «ناظم دباغ» نماينده اقليم كردستان عراق در ايران گفت‌وگويي داشتيم و پيامدهاي پايان اين آتش‌بس را مورد بررسي قرار داديم.

پ.ك.ك اعلام كرده است كه به آتش‌بس با دولت تركيه پايان مي‌بخشد، اين موضوع چه پيامدهايي مي‌تواندبراي طرفين داشته باشد؟

در كل عدم پايبندي به مساله آتش‌بس امري منفي است و نقض‌شدن آن از سوي هر طرف قطعا باعث به وجود آمدن درگيري‌هايي ميان طرفين مي‌شود. تركيه اكنون حملات هوايي را به سمت مواضع پ.ك.ك انجام داده است و همين موضوع مي‌تواند عملا بهانه‌اي براي عدم پايبندي به قرارداد صلح باشد. اما بايد گفت كه مسئله جنگ نتيجه مثبتي نمي‌دهد و بايد طرفين براي حل مسائل خود به ميز مذاكره برگردند و از جنگ دوري كنند زيرا اين اقدام بيهوده خواهد بود.

تركيه اعلام كرده است كه به ائتلاف ضد داعش مي‌پيوندد، اين موضوع را چگونه ارزيابي مي‌كنيد؟

به نظر من تركيه بالاخره ناچار شد با داعش بجنگد چرا كه شواهد نشان مي‌دهد بمبگذاري در منطقه كردنشين تركيه كار داعش بوده است. قطعا داعش بعد از اتمام مأموريت خود در عراق و سوريه به سمت تركيه روي مي‌آورد. خطر داعش تنها براي عراق و سوريه نيست بلكه براي كل منطقه و جهان است. اما ممكن است تركيه از داعش به عنوان ابزاري استفاده كند براي سركوب كردهاي تركيه و سوريه.

يعني تركيه تفاوتي ميان داعش و پ.ك.ك قايل نيست؟

براي تركيه فرقي نمي‌كند. به دليل اينكه همان‌گونه كه داعش را تروريستي مي‌داند پ.ك.ك را نيز تروريستي مي‌داند و به بهانه مبارزه با تروريسم، پ.ك.ك را مورد هدف قرار مي‌دهد. ولي بايد تعريف مشخص‌تري از تروريسم ارايه شود تا مرز ميان كردها و داعش روشن‌تر شود.

اگر درگيري ميان پ.ك.ك و دولت تركيه به وجود آيد چه نتايجي مي‌تواند در‌پي داشته باشد؟

قبلا نيز اين اتفاقات رخ داده است و نتايج آن را نيز ديده‌ايم. اما امروز هر كاري باشد بايد همه با هم متحد شويم تا بتوانيم تروريست‌ها را شكست دهيم.

پايان صلح ميان طرفين آيا پاياني براي آرامش در منطقه است؟

به نظرم اين اتفاق باعث مشكلات فراوان و بزرگي خواهد شد و آرامشي كه طي يك سال گذشته در مناطق كردنشين تركيه به وجود آمده بود از بين مي‌رود.

آيا پايان صلح فرصتي نخواهد بود براي داعش تا بتواند به پيشروي‌هاي خود در مناطق مختلف سوريه ادامه دهد؟

اين درگيري‌ها قطعا فرصتي براي داعش خواهد بود. درگيري ميان دولت تركيه و پ.ك.ك قطعا حركت داعش را به سمت مناطق كردنشين سوريه راحت و مواضع كردها را نيز در اين مناطقه به‌شدت تضعيف مي‌كند.

اگر درگيري ميان پ.ك.ك و دولت تركيه به وجود‌ آيد، موضع اقليم كردستان عراق چگونه خواهد بود؟

اقليم كردستان عراق همواره به دنبال برقراري صلح، ثبات، امنيت و آرامش و مذاكره براي صلح بوده است و اين اقليم هيچ گاه وارد چنين جنگي نمي‌شود. اما اگر اين درگيري به وجود ‌آيد يكي از مناطقي كه قطعا در اين بين ضرر خواهد كرد اقليم كردستان عراق خواهد بود.

روزنامه اعتماد، یکشنبه 4 مردادماه  1394، سال سیزدهم، شماره 3300، بخش «گفت‌وگوی روز»، صفحه 6.

ميثم سليماني/ آخرين اخبار از شرايط داخلي سوريه و مناطق جنگي حاكي از آن است كه كردهاي سوريه روز‌به‌روز به پايتخت خودخوانده داعش يعني «رقه» نزديك شده و در مسير خود موجب عقب‌نشيني قابل توجه نيروهاي داعش مي‌شوند. شرايط داخلي و اوضاع ميداني كردهاي سوريه باعث شده است تا در اين خصوص با آقاي «ناظم دباغ»، نماينده اقليم كردستان عراق در ايران گفت‌وگويي داشته باشيم.

كردهاي سوريه ماه‌ها بعد از بازپس گرفتن كوباني، پيشروي در مناطق تحت تسلط تروريست‌هاي داعش در سوريه را آغاز كرده‌اند، شرايط كردها را چگونهارزيابي مي‌كنيد؟

شرايط كردها در سوريه رو به پيشرفت است و از سوي ديگر پشتيباني‌هاي بين‌المللي از كردها باعث شده است تا كردها بتوانند مناطق تحت‌تسلط خود را حفظ كنند و پيروزي‌هايي را در برابر تروريست‌هاي داعش داشته باشند و با اين روند انتظار مي‌رود كه پيروزي‌ها ادامه پيدا كند.

دليل اصلي پيشروي كردها را چه مي‌بينيد؟

در كل قدرت مقاومت، وحدت و شجاعت كردها از يك طرف و مقاومت مردمي در سوريه در از بين بردن داعش علت اصلي به‌وجود آمدن اين پيروزي‌ها هستند. داعش خطر بزرگي نه‌تنها براي منطقه بلكه در كل جهان است. اين نكته را بايد يادآور شد كه در جنگ‌هاي اخير نيروهاي ائتلاف بيشترين كمك را به كردها داشتند. شرايط كنوني بسيار بهتر شده و حملات هوايي و حمايت‌هاي تسليحاتي و مهماتي نيز افزايش يافته است.

پس چرا اين حملات تاثيري كه براي كردهاي سوريه داشته براي نيروهاي عراقي در مبارزه با داعش نداشته است؟

نبايد اين موضوع را ناديده گرفت كه شدت حملاتي كه ائتلاف بين‌المللي در حمايت از كردهاي سوريه انجام مي‌دهد خيلي بيشتر از عراق است و به نظر مي‌رسد نمي‌خواهند چندان در عراق تاثيرگذار باشند. مساله ديگر هم عدم وحدت ميان نيروهاي زميني در عراق است كه نتوانستند از اين حملات استفاده لازم را ببرند.

ما در عراق شاهد آن بوديم كه نيروهاي عراقي در استان صلاح‌الدين موفق عمل كردند اما در انبار موفقيت گذشته را نداشتند آيا كردها نيز به اين شرايط دچار خواهند شد؟

ببينيد نتايج نبردها حاكي از آن است كه داعش در مناطق مختلف شكست خورده است و حتي اگر به اقليم كردستان هم بيايد شكست خواهد خورد. توفيقات داعش بيشتر درمناطق سني‌نشين بوده است.

به نظر شما  داعش حجم نيروهاي خود در سوريه را افزايش مي‌دهد يا نيروهايش را در عراق   متمركز مي‌كند؟

به نظر من داعش در عراق از شرايط بهتري برخوردار است. البته اين بستگي به اين دارد كه شرايط داخلي عراق به چه سمتي سوق پيدا مي‌كند.

در اين بين، برخي كشورهاي منطقه نگران اين هستند كه كردهاي داخل سوريه بخواهند منطقه‌اي خودمختار را درون سوريه ايجاد كنند آيا در حال حاضر كردها به دنبال چنين موضوعي هستند؟

تا اين لحظه كردها مطالبات قانوني نكردند. آنها در حال حاضر تمركزشان روي خروج داعش از مناطق كردنشين سوريه است. اما آن چيزي كه در اين خصوص مي‌توان گفت اين است كه كردها دو هدف كوتاه و بلندمدت را دنبال مي‌كنند. نخست اينكه داعش را از مناطق تحت تسلط خود خارج كنند و در بلندمدت نيز به دنبال احقاق حقوق مشروع خود در چارچوب قانون اساسي كشور متبوع خود خواهند بود. وقتي كه وضعيت جديد براي كردها در سوريه به وجود آمد مناطق كُردي به دست داعش افتاد ولي مقاومت مردم و حمايت‌هاي بين‌المللي باعث شد تا شرايط را به نفع خود تغيير دهند و مناطق كردنشين مانند كوباني كه تحت محاصره داعش بود را مجدداً در اختيار خود بگيرند. حال بايد ديد چه شرايطي در انتظار سوريه است اما كُردها همواره به دنبال حقوق مشروع خودشان  هستند.

روزنامه اعتماد، چهارشنبه 3 تیرماه  1394، سال سیزدهم، شماره 3276، ستون «گفت‌وگوي روز»، صفحه 6. 

«ناظم دباغ» نماينده حکومت اقليم كردستان عراق در ايران در گفت‌وگو با روزنامه اعتماد اظهار داشت: اكنون در منطقه كردستان عراق نزديك به يك و نيم ميليون آواره وجود دارد و ٢٥ هزار نفر شهروند رمادی نيز به بقيه آوارگان مي‌پيوندند.

  ميثم سليماني /  پس از پيروزي‌هاي پي‌درپي نيروهاي مردمي به همراه ارتش در استان صلاح‌الدين و آزاد‌سازي تكريت در عراق، بسياري اميدوار بودند كه ارتش عراق با پيشروي سريع، موصل قلب حكومت خود خوانده اسلامي را نيز هدف قرار دهد. اما اين رويا زماني رنگ باخت كه با آغاز عمليات آزاد‌سازي استان انبار، دولت بغداد تصميم گرفت نيروهاي مردمي را كه اكثر آنها را شيعيان عراق تشكيل مي‌دادند و نقش مهمي در پيروزي‌هاي گذشته ايفا كرده بودند، از عمليات آزادسازي انبار حذف كند و نقش آنها را به نيروهاي تازه نفس محلي بسپارد. درباره اينكه چرا اين اقدام با شكست مواجه شد قطعا نظرهاي گوناگوني وجود دارد اما به هر حال داعش كه قبلا در عراق در حال احتضار بود، جان دوباره‌اي گرفت و در نهايت توانست مركز استان انبار يعني رمادي را تصرف كند. اين شكست باعث شد تا دوباره «حيدر عبادي» نخست‌وزير عراق تصميم بگيرد نيروهاي مردمي را به عمليات فرا بخواند. اين موضوع بهانه‌اي شد تا با «ناظم دباغ» نماينده اقليم كردستان عراق در ايران گفت‌وگويي داشته باشيم و نظرات وي را در اين خصوص جويا شويم.

پس از پيروزي ارتش و نيروهاي مردمي بر داعش در منطقه تكريت و پيروزي نيروهاي پيشمرگ كُرد در كردستان عراق اين اميد به وجود آمد كه نيروهاي محلي به كمك ارتش بتوانند استان انبار را نيز از وجود داعش پاكسازي كنند اما در روزهاي اخير شاهد پيروزي مجدد داعش در منطقه رمادي بوديم، به نظر شما چرا  اين اتفاق  رخ داد؟

پيروزي ارتش عراق در مناطق آزاد شده از جمله تكريت به دليل شركت تمام نيروها و گروه‌هاي مختلف در كل عراق بود. اما وقتي اين پيروزي‌ها به دست آمد عده‌اي جنگ طايفه‌اي را به راه انداختند كه پيروزي‌ها به نام يك گروه خاص تمام شود اينجا نقطه‌اي بود كه باعث ايجاد اختلاف شد و باعث شد كه دولت عراق تصميم به حذف برخي نيروهاي مردمي از عمليات بگيرد كه اين به نفع داعش شد و اين گروه تروريستي با استفاده از اين شرايط توانست تجديد قوا كند. داعش در اين مدت، فشار خود را روي منطقه‌اي گذاشت كه اكثر آنها اهل سنت هستند. در حالي كه دولت، يك بار ديگر تنها به پليس و ارتش اعتماد كرده بود و امنيت مناطق به دست آمده در استان انبار را به آنها سپرده بود. اين‌گونه شد كه يك بار ديگر تجربه موصل در رمادي تكرار شد. حالا شرايطي به وجود آمده است كه بايد عراق به شكل واحد فكر كند. اكنون نياز به يك وحدت وجود دارد. خوشبختانه بار ديگر پس از شكست رمادي شاهد آن هستيم كه همه گرد هم آمده‌اند تا بتوانند داعش را در رمادي شكست دهند در اين بين حتي نيروهاي ايراني و امريكايي نيز در كنار نيروهاي عراقي قرار گرفته‌اند و تصميم دارند  داعش را به بيرون از استان انبار   برانند.

يعني اينكه شكست رمادي باعث ايجاد اتحاد دوباره ميان نيروهاي عراقي شد؟

به نظر من اين اتفاق رخ داد. اما بايد تأكيد كنم كه اگر اين‌بار هم پس از شكست داعش نيروهاي عراقي از يكديگر جدا شوند منجر به شكست كل عراق مي‌شود. نمي‌شود كه هر زمان شكست به وجود مي‌آيد گرد هم بياييم و پس از آن از يكديگر جدا  شويم.

آماري كه سازمان ملل ارايه داده حاكي از آن است كه نزديك به ٢٥ هزار شهروند رمادي آواره شده‌اند. شرايط را چگونه    مي‌بينيد؟

مساله آوارگان و شرايط آنها براي امروز نيست. اكنون در منطقه كردستان عراق نزديك به يك و نيم ميليون آواره وجود دارد و اين ٢٥ هزار نفر نيز به بقيه آوارگان مي‌پيوندند. ما بايد به فكر از بين بردن دلايل به وجود آمدن اين شرايط باشيم.

اين دلايل را چه مي‌دانيد؟

دليل اصلي برهم ريختن وضعيت عراق در شهرهاي مختلف است. همه روزه چندين نفر در عراق جان خود را از دست مي‌دهند. عراق طي سال‌هاي گذشته هزينه‌هاي بسياري انجام داد تا براي تقويت ارتش و پليس خود اسلحه و تجهيزات خريداري كند ولي اكنون شاهد آن هستيم كه اين اسلحه‌ها به دست داعش افتاد و باعث تقويت اين گروه تروريستي شد. حالا مي‌بينيم هواپيماهاي خارجي مي‌آيند تا اين اسلحه‌ها را از آنها بگيرند و تانك‌هايي كه ميليون‌ها دلار براي آن هزينه شده و به دست داعش افتاده است را تبديل به آهن قراضه مي‌كند و به دست دولت عراق مي‌دهد و بايد دوباره دولت همين مهمات را خريداري كند كه اين تبديل به منفعت براي كشورهايي مي‌شود كه اسلحه و مهمات به اين كشور مي‌فروشند و بازار خود را تقويت مي‌كنند. اگر اين هزينه‌هايي كه اينچنين صرف شده است خرج زيرساخت و خدمات براي مردم مي‌شد شايد داعشي هم به وجود نمي‌آيد. دليل عمده به وجود آمدن داعش در عراق ضعف در زمينه‌هاي رفاه اجتماعي، سياسي، اقتصادي، مذهبي و... بود كه اكنون شاهد ظهور چنين گروه تروريستي در عراق هستيم.

طايفه‌گري چقدر در شكست نيروهاي محلي دخيل بود، مگر بنا نبود نيروهاي محلي با كمك ارتش انبار را پاك‌سازي كنند؟

متأسفانه قدرت‌ها و نيروهاي مختلف عراقي در آهنگ طايفه‌گرايي افتادند. اين روند در عراق وجود دارد. در ميان كردهاي عراق شيعه، سني، ايزدي و... حضور دارند و اختلافي در اين خصوص وجود ندارد، اما در مركز  عراق اين نوع اختلاف‌ها ميان گروه‌هاي مختلف بسيار زياد است. شيعيان با وجود مرجعيت واحدي كه آيت‌الله سيستاني دارند در شرايط خاص با وجود اختلافات زير يك پرچم قرار مي‌گيرند اما در اهل تسنن نه رهبري، نه وحدت و نه نمايندگي خاصي وجود ندارد كه بتواند اين گروه‌ها را گرد هم بياورد.

خبرها حاكي از آن است كه نيروهاي مردمي بناست به كمك ارتش براي پاكسازي رمادي بيايند آيا آنها موفق خواهند شد؟

من به شما مي‌گويم همين فردا نيروهاي مردمي مي‌توانند رمادي را بازپس گيرند ولي اگر قدرت حفظ كردن مواضع و مديريت وجود نداشته باشد همين شرايط كنوني حاكم خواهد بود و تعقيب و گريز ميان نيروهاي نظامي و داعش ادامه خواهد داشت.

روزنامه اعتماد، بخش «گفت‌وگو روز»، چهارشنبه 30 اردیبهشت ماه 1394، سال دوازدهم، شماره 3248، صفحه 6.

سفر نخست وزير عراق به امريكا در محافل عراقي، سفري راهبردي خوانده مي‌شود. به نظر شما اين سفر داراي چه ابعاد مهمي است؟

عراق در شرايط كنوني نياز به كمك‌هاي متفاوتي دارد. چه از لحاظ سياسي و اجتماعي و چه از لحاظ مبارزه با تروريسم و داعش. در اين ميان پس از توافق ايران با 1+5 دست‌ها براي همكاري بيشتر براي مبارزه با تروريسم باز‌تر خواهد شد. بنده به اين سفر بسيار خوشبين هستم تا عراق بتواند به حداقل خواسته‌هايي كه دارد دست پيدا كند كه اين مي‌تواند شامل مساعدت و كمك‌هاي نظامي و مشورتي شود.

 عراق به چه كمك‌هاي تسليحاتي نيازمند است؟

به نظرم عراق بيش از هر چيز ديگر به كمك‌هاي مشورتي نياز دارد تا اسلحه و ساير مهمات. اما تسليحاتي هم كه مي‌تواند به عراق كمك كند شامل هواپيماهاي جنگنده و بدون سرنشين است و همين‌طور تأمين مهمات مي‌تواند تأثير بسزايي در شرايط عراق داشته باشد.

كمك تسليحاتي امريكا به عراق چه كمكي به بغداد در مبارزه با داعش مي‌كند؟

كمك‌ها چه از سوي امريكا باشد چه از سوي هر كشور ديگر مي‌تواند باعث تقويت نظامي و لجستيكي به عراق شود. داعش يك گروه كوچك نيست بلكه تشكيلاتي است كه خود را به نام دولت اسلامي معرفي مي‌كند و براي خود قلمرويي ايجاد كرده و داراي نيروهاي زيادي در پشت پرده است كه از سراسر دنيا به اين تشكيلات تروريستي مي‌پيوندند.

با اين حال به نظر بنده بهترين كمك مي‌تواند ايجاد و تقويت روابط داخلي ميان اقوام، احزاب و گروه‌هاي مختلف عراقي باشد تا بتواند مشاركتي واقعي را در دولت اين كشور ايجاد كند.

روزنامه اعتماد، چهارشنبه 26 فروردین ماه 1394، سال دوازدهم، شماره 3220، صفحه 6.

غرفه روزنامه «اعتماد» در نمايشگاه مطبوعات ديروز يك مهمان در حوزه بين‌المللي داشت. آقاي «ناظم دباغ» نماينده اقليم كردستان عراق در ايران كه همواره در رابطه با تحليل اوضاع عراق و منطقه ادبيات صريح و دقيقي دارد. وي با حضور در غرفه «اعتماد» در يك گفت‌وگوي كوتاه به تشريح اوضاع عراق پس از تشكيل دولت جديد، شرايط ميداني مبارزه با داعش در عراق و سوريه و همچنين تحليل حركت‌هاي سياسي اخير در بحران سوريه پرداخت كه به شرح زير است:

    شرايط جديد عراق چگونه است، به نظر شما آيا عراق توانسته از بحران سياسي كه از سال گذشته گرفتار آن شده بود، عبور كند؟

 به نظرم تلاش رهبران سياسي كُرد، عراقي و عربي موثر بود و در نتيجه اين تلاش‌ها دولت جديد تشكيل شد. اين دولت جديد با مشاركت افراد قدرتمند سني، كُرد و شيعه تشكيل شده است و به همين دليل يك مرحله جديد در سياستگذاري عراق به وجود آمده و انتقال مسالمت‌آميز قدرت رخ داد. اما اين دستاوردهاي سياسي مثبت بايد همراه با تغيير تفكر باشد. تفكر جديد سياسي بايد نشانه‌هاي خود را در تصميم‌سازي سياسي، اجرايي نشان دهد.

  در خبرها داشتيم پس از تشكيل دولت جديد مذاكراتي بين اقليم كردستان عراق و دولت مركزي آغاز شده است و به نظر مي‌رسد اين مذاكرات پس از طرح موضوع استقلال اميدها را براي حل اختلاف‌ها افزايش داده است، نظر شما چيست؟

 البته روابط زياد است، آقاي «فواد معصوم» رييس‌جمهور عراق به اقليم كردستان آمد و جلسه داشتند اما هنوز نتيجه‌يي نداشته‌اند. اقليم كردستان به قانون اساسي عراق و وعده‌هايي كه داده و حل مشكلات در اين چارچوب پايبند است. ولي متأسفانه با گذشت دو ماه ما نتيجه لازم را نديديم و خواهش مي‌كنيم هر چه زودتر مسوولان عراقي مسائل را بررسي و نسبت به حل مشكلات اقدام كنند.

   دولت مركزي به كردها چه وعده‌يي داده بود كه عملي نشده است؟

 وعده داده بودند كه اختلافات در چند نقطه حل شود؛ ١- قانون نفت، ٢- قانون پيشمرگ، ٣- ماده ١٤٠ و ٤- قانون ارتباطات حكومت اقليم كردستان و حكومت اتحادي عراقي. مثلا براي اغلب اين مشكلات وعده ٣ ماهه داده شده بود اما براي ماده ١٤٠ يك سال زمان توافق شده است اما با گذشت ٢ ماه هنوز هيچ نشان جديدي وجود ندارد.

   ريشه بحران‌ها به نظر شما در كجاست؟

 ريشه بحران‌ها سوءمديريت دولت گذشته است كه ادامه دارد. داعش يكي از نتايج سوء مديريت بود. داعش اكنون يك سوم زمين عراق را در اختيار دارد. اقليم كردستان با بيش از ١٠٠٠ كيلومتر مرز جبهه مقابل داعش است و حكومت اقليم با داعش مي‌جنگد. در برخي شرايط جغرافيايي نيروهاي عراقي با نيروهاي پيشمرگ هماهنگي لازم را دارند، به علاوه با نيروهاي ائتلاف ضد داعش كه به مواضع آنها حمله هوايي مي‌كنند و در آموزش نيروها شركت دارند. اين هماهنگي با دوستان از جمله جمهوري اسلامي ايران نيز وجود دارد. ايران به لحاظ كمك نظامي، مشورتي و انساني از ما حمايت مي‌كند. ولي اگر بخواهيم جنگ عليه داعش نتيجه بخش باشد بايد با اهل سنت همكاري نزديك داشت. چون داعش بيشتر در مناطق اهل سنت مستقر است و نيروهاي خود را از ميان آنها جذب مي‌كند. اما اهل سنت متدين واقعي كه در حكومت عراق شريك هستند بايد در جنگ عليه داعش حضور فعال داشته باشند. به نظرم با اين همكاري مي‌توان زودتر داعش را نابود كرد وگرنه داعش ماندني است.

   در برخي خبرها داشتيم كه حمايت‌هاي بين‌المللي از كردهاي عراق به شكل فرصت برابر ميان آنها قرار نمي‌گيرد، آيا اين خبر درست است؟

 در چارچوب سياست اقليم كردستان و سياست وزارت كشور عراق هماهنگي لازم وجود دارد وگرنه نمي‌توانستند با داعش بجنگند.

  اخيرا در بحران سوريه طرح‌هايي سياسي براي پايان بحران مطرح مي‌شوند، نظر شما در اين باره چيست؟

 من از روزهايي كه اپوزيسيون سوريه شكل گرفت نظراتي دادم و اختلاف‌ها را نتيجه سياست‌هاي حكومت سوريه چه در قبال كردها، چه مذاهب مختلف مي‌دانستم. اما به هر حال با اشتباهاتي كه دولت سوريه انجام داد اين جنبش رشد پيدا كرد و بعد هم بحران سوريه موجب تقويت تكفيري‌ها شد. اشتباه سوريه حمايت از بعثي‌هاي عراقي بود كه بعد هم ديديم آنها به جبهه نصرت و داعش ملحق شدند تا دولت اسلامي شام و عراق را تشكيل دهند. اما در كل من معتقدم در هيچ كجاي دنيا جنگ و سلاح نمي‌تواند مشكلات را حل كند و نتيجه مثبت داشته باشد. شايد همين نكته موجب شده است دوباره وارد مذاكره شوند و راه‌حل سياسي دهند. لازم به ذكر است كه در مساله داعش هم بايد عنوان مي‌كردم و آن اينكه هر طرح سياسي بايد به حذف دلايل بحران را به دنبال داشته باشد. در بحران سوريه هم بايد دلايل بحران از بين برود وگرنه بحران ادامه مي‌يابد.

  خبرها درباره كوباني كمتر شده است، شما خبري از آنجا داريد؟

 وضعيت كوباني با پيوستن نيروهاي پيشمرگ تغييرات چشمگيري داشته و نيروهاي داعش مجبور به عقب‌نشيني

شده‌اند كه البته اين در نتيجه تلاش مردم منطقه به ويژه زنان كوباني است.

روزنامه اعتماد، ستون نمایشگاه مطبوعات، روز پنجشنبه 22 آبان ماه 1393، سال دوازدهم، شماره 3106، صفحه 6.